Als vrijwilliger (trainer/coach, bestuurder of barmedewerker) op een sportvereniging zie je veel kinderen. Elke week staan ze bij je op het veld, in de zaal of op het scouting terrein. Het kan zijn dat je iets ziet gebeuren waarvan je denkt ‘gaat dat nou wel helemaal goed?’. Dit zijn zorgsignalen. Kinderen die regelmatig geen schone sportkleding hebben, niet hebben ontbeten, kinderen die er verwaarloosd uitzien, onder te grote druk lijken te staan of dingen zeggen waarvan je schrikt. Of je hoort hoe een ouder/verzorger tegen zijn kind praat en daar maak je je zorgen over. Zomaar wat voorbeelden van waar je je zorgen over zou kunnen maken.

Onderbuikgevoel of twijfels 

Je ziet het, je vraagt je af of het wel normaal is of maakt je zorgen, maar wat moet je er verder mee? Je vraagt je af of je het wel goed gezien hebt en zal je wel geloofd worden? Hoort het niet gewoon bij de cultuur, overdrijf je niet? Je wilt het zeker niet erger maken door je er teveel mee te bemoeien, iets over te zeggen of een (valse) beschuldiging te doen. 

Vaak kiezen vrijwilligers ervoor om nog even af te wachten of om het zelf een beetje op te lossen, door bijvoorbeeld het kind wat eten of een schoon shirt te geven. Dit is goed bedoeld, maar het gedrag of de signalen die jou zorgen baren, zijn daarmee niet opgelost. Het gaat vaak om iets dat structureel aangepakt moet gaan worden. Bijvoorbeeld: wanneer jij het kind voor de wedstrijd een boterham geeft, lost dit niet de financiële problemen en stress van de ouders op en uiteindelijk dus ook niet de problemen van het kind. 

Naast bovenstaande voorbeelden kun je bijvoorbeeld ook denken aan veel afmelden voor trainingen vanwege ziek zijn, maar ook een negatief zelfbeeld of heel vaak lang blijven hangen op de club. Ook kan gedrag tegenover andere kinderen/jongeren of tegenover volwassenen opvallen door bijvoorbeeld pestgedrag, seksueel getinte opmerkingen of extreem bang zijn voor beschadigen of verliezen van spullen. Ook al is opvallend gedrag niet exact te benoemen, maar geeft het wel een onderbuikgevoel, dan is er reden genoeg om dit bespreekbaar te maken met een vertrouwenscontactpersoon op de club of door contact op te nemen met één van de pedagogisch adviseurs van Rotterdam Sportsupport.

Ervaring leert dat wanneer zorgen op de juiste manier worden besproken met een ouder/ verzorger, deze vaak heel blij zijn dat er aandacht is voor hun kind en er eventueel hulp ingeschakeld kan worden. 

Wat kun je doen bij middelgrote of lichte zorgsignalen? 

Zoals hierboven genoemd bel je bij acute zorgsignalen meteen Politie of Veilig Thuis. Maar wat doe je als het kind of het gezin niet in acuut gevaar verkeerd maar jij je wel zorgen maakt?  

Wat je wilt, is dat het kind en de ouder(s)/verzorger(s) geholpen worden als dat nodig is. Maar wat kan jij als vrijwilliger/trainer of ouder van een vriendje hier in doen? Zoek uit of de vereniging een vertrouwenscontactpersoon (VCP) heeft. Deze is vaak op de website te vinden. Heeft de vereniging geen VCP, bel dan voor advies naar een van de pedagogisch adviseurs van Rotterdam Sportsupport of naar Veilig thuis, dit kan ook anoniem. 

Bij een VCP of pedagogisch adviseur kun je je zorgen bespreken. Tijdens dit gesprek spiegel je je bevindingen en kijk je samen wat eventuele vervolgstappen kunnen zijn. Weet dat dit niet betekent dat er een melding bij Veilig Thuis wordt gedaan en het kind uit huis wordt geplaatst. 

Acute zorgen

Is een (thuis-)situatie zo onveilig dat je een jeugdlid niet naar huis wil laten gaan? Bel dan direct Politie 112 of 0800-8844 of Veilig Thuis 0800-2000. Deze nummers zijn gratis en 24 uur per dag bereikbaar. Zij helpen jou bij de te nemen stappen en nemen de zorg van je over. 
 
Zijn er acute zorgen specifiek met betrekking tot seksueel misbruik? Bel dan direct naar 0900-8844 en vraag naar de zedenpolitie. Zij kunnen jou snel en passend adviseren.  

Feiten 

  • jaarlijks zijn ruim 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld 
  • per jaar zijn zo’n 120.000 jeugdigen, tussen 0-17 jaar, slachtoffer van kindermishandeling, dit is ± 2,5 keer een volle Kuip en komt neer op 1 leerling per klas. Dus,statistisch gezien, ook een kind per twee elftallen! 
  • in 58% is er sprake van gezinsverband: vooral jonge kinderen zijn vaak getuige van geweld 
  • 50-80 jeugdigen overlijden per jaar aan de gevolgen van kindermishandeling 
  • de meest voorkomende vorm van kindermishandeling is psychische verwaarlozing, deze vorm is ook meteen het meest lastig te herkennen 

Ondersteuning van Rotterdam Sportsupport 

Nu je bovenstaande feiten kent, zul je je ervan bewust geworden zijn dat een kind geholpen zou kunnen worden wanneer jij je zorgen deelt. Problemen komen vaker voor dan je denkt. Maak het dus bespreekbaar! In eerste instantie kun je jouw zorgen delen met de VCP van de vereniging.  

Heeft de vereniging geen VCP, voelt het niet prettig om bij hem/haar aan te kloppen of ben je een VCP en weet je niet goed hoe verder te handelen na een zorgmelding of een vermoeden van kindermishandeling en/of huiselijk geweld? Neem dan contact op met een van de pedagogisch adviseurs van Rotterdam Sportsupport, dit kan voor elke zorg, groot of klein. Ook als je het niet zeker weet maar een ‘onderbuik gevoel’ hebt. De pedagogisch adviseur luistert naar jouw verhaal en kijkt samen met jou naar de mogelijkheden.  

Wil je als vereniging je vrijwilligers extra ondersteunen in het herkennen van zorgsignalen van kindermishandeling en/of huiselijk geweld? Dan biedt Rotterdam Sportsupport een cursus ‘Signaleren kun je leren’ aan op de vereniging, waar je in één avond op een laagdrempelige manier leert hoe je signalen van kindermishandeling en/of huiselijk geweld kunt herkennen en hoe je vervolgens kunt handelen. 

Bianca Hamstra

pedagogisch adviseur
Bianca Hamstra

Meer weten?

Wil je dat jouw club veiliger wordt voor leden en bezoekers? Heb je vragen over ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie? Of wil je aan de slag met VOG’s en ander preventiebeleid?

Over deze onderwerpen kun je ons vragen stellen:

  • Vertrouwenscontactpersoon
  • Waarden- en normenbeleid & gedragsregels
  • Ouderbetrokkenheid
  • Zorgsignalen
  • VOG en ander preventiebeleid

Neem contact op met Ineke Kalkman voor meer informatie.

Wij staan voor je klaar!

Saskia Grootens

verenigingsconsulent Overschie en Hillegersberg-Schiebroek / projectcoördinator Beweegcoach
Saskia Grootens