Maatschappelijk ondernemen biedt jouw sportvereniging vele kansen. Maar hoe ga je hier als bestuurder mee om en hoe pak je het aan? Danny Rijnhout schreef een blog over een succesvolle aanpak en de winstmogelijkheden.

De context
Als bestuurder van een sportvereniging sta je dagelijks voor de uitdaging om waarde te blijven creëren. Als ondernemende club liggen er veel kansen om nieuwe maatschappelijke waarde te creëren. Maar tegelijkertijd sta je voor de uitdaging om ook op sportief-, cultureel en zakelijk gebied waarde te blijven creëren. Iedereen vraagt iets van je en dat maakt het besturen en managen van een sportvereniging soms een uitdaging. Dit onlangs verschenen onderzoek van de Universiteit van Utrecht maakt het spanningsveld, waar bestuurders mee worstelen, inzichtelijk.

De praktijk
Om jou als bestuurder te helpen organiseren we op 12 april een Masterclass “De Waarde(n)volle Club”. Tijdens deze Masterclass gaan we dieper in op het creëren van waarde en de verschillende uitdagingen waar je als bestuurder mee te maken krijgt. Danny Rijnhout: ‘In de praktijk gaat het vooral om het vermarkten van je sport, netwerk en accommodatie. Het gaat over inspelen op nieuwe behoeften van leden, ouders van jeugdleden en mensen uit de wijk. Dit allen zonder je corebusiness uit het oog te verliezen. In dit artikel reiken we je 8 tips aan die je succes vergroten als maatschappelijk ondernemer.’

  • Tip 1: maak jouw tak van sport belangrijk voor méér doelgroepen
    Veel gemeenten stimuleren verenigingen om maatschappelijk te ondernemen. Zij zien een kans om via sportverenigingen maatschappelijke problemen aan te pakken. Anderzijds zijn ook steeds meer clubs zich bewust van hun bredere mogelijkheden en potentiële nieuwe doelgroepen.Voorbeelden:
    – Ouderen die vereenzamen
    – Mensen met gezondheidsproblemen die daardoor niet meedoen in de maatschappij
    – Jongeren met gedragsproblemenDe eerste vraag is wat dit betekent voor jou als bestuurder. Waarom zou jij die problemen moeten oplossen? Ik draai de vraag vaak om: bekijk het vanuit je eigen sport en accommodatie. Welke doelgroepen kan je nog aan je sport binden en hoe kun je jouw sport als middel inzetten voor een nieuwe doelgroep? Als atletiekvereniging kun je makkelijk looptraining opzetten voor mensen met overgewicht en dit zou je eerst voor ouders van jeugdleden kunnen doen. Zoek het dus dichtbij jezelf en bedenk waarom je dit gaat doen. Bijvoorbeeld om meer mensen van je sport te laten genieten of om meer inkomsten te genereren en zo een gezonde financiële balans te houden. De eerste stap is dus: bepalen waarom je dit zou willen doen en wat maatschappelijk ondernemen jouw club moet opleveren. Je bestaande leden zullen deze vraag namelijk ook stellen.
  • Tip 2: formeer een werkgroep
    Om te voorkomen dat je als bestuurder alles zelf moet doen, is het belangrijk een goede werkgroep op te zetten. Vraag hiervoor niet de vrijwilligers die al veel doen, maar ga op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Dit kun je doen door de ledenlijst door te lopen en te kijken welke leden of ouders van jeugdleden werken in de zorg-, welzijns-, onderwijs- of re-integratiesector. Verder is het handig een aantal leden te benaderen die een commerciële achtergrond hebben. Vraag mensen persoonlijk en vraag hen mee te denken over een grotere maatschappelijke rol van de vereniging.
  • Tip 3: ontwikkel een visie
    Maatschappelijk ondernemen kent vele vormen en mogelijkheden. Je kunt je als club richten op speciale doelgroepen met beweegprogramma’s. Een mooi voorbeeld is Budovereniging Unity99 Rotterdam, die haar sport inzet om kinderen met agressie- en weerbaarheidsproblemen te helpen. De club doet dit samen met de jeugdzorg.Brainstorm met het bestuur over de volgende vragen om een goede visie op te zetten:
    – Welke mogelijkheden biedt onze sport?
    – Op welke momenten kan onze accommodatie breder worden benut?
    – Welke kansen en uitdagingen zien we bij onze leden?
    – Welke kansen en uitdagingen herkennen we in de wijk?
    Vooral het laatste is een mooi vertrekpunt. Als je veel leden hebt die in de bijstand zitten, kan de vereniging een mooie springplank voor hen zijn om weer actief te worden. Je kunt ze vrijwilligerswerk laten verrichten in combinatie met sportactiviteiten. Met zo’n programma verhoog je de meerwaarde voor je eigen leden enorm. Het mooie is, dat je dit ook toegankelijk kunt maken voor mensen uit de wijk. Je hoeft alleen nog een partner te vinden die de mensen verwijst naar de vereniging, meer hierover bij tip 6.
  • Tip 4: onderbouw je keuze
    Als je kiest voor een bepaalde maatschappelijke visie, bijvoorbeeld dat het clubhuis een soort buurthuis voor de hele wijk is, moet je deze visie wel onderbouwen. Het is belangrijk om naar binnen te kijken en te bepalen wat ervoor nodig is om de visie te laten slagen.Belangrijke vragen:
    – Wat willen de leden?
    – Hebben we voldoende kader?
    – Op welke momenten is de accommodatie beschikbaar?
    – Voldoet de accommodatie voor alle doelgroepen?Nadat je naar binnen gekeken hebt, is het belangrijk de blik naar buiten te richten. Belangrijke vragen:
    – Waar zit mijn doelgroep en hoe ziet die eruit?
    – Welke behoefte heeft de doelgroep en hoe gaan we daarop inspelen?
    – Welke belemmeringen heeft de gekozen doelgroep en hoe nemen we die weg?
    – Welke uitdagingen liggen er in onze omgeving en hoe dragen we daaraan bij?
    – Welke partijen zijn er in het gebied nog meer actief en richten zich op dezelfde doelgroep?De informatie uit het onderzoek levert je twee zaken op. Ten eerste: inzicht in welke acties je intern moet nemen om te zorgen dat je succes gaat hebben. Ten tweede: inzicht in welke doelgroepen het meest kansrijk zijn om mee te starten.
  • Tip 5: kies het meest haalbare project
    Uit je visie en je onderzoek komt meestal een aantal mogelijke projecten voort waarmee je kunt beginnen. Bijvoorbeeld: een samenwerking met de wijkorganisatie om een aanbod overdag te realiseren voor ouderen. Of een samenwerking met een huisarts en fysiotherapeut om mensen met overgewicht in beweging te brengen. Nadat je de projecten hebt benoemd, is het belangrijk dat je een goed onderbouwd businessmodel per project uitwerkt. Begin eerst met het project dat het meest concreet is en met wat haalbaar is. Vaak is dit ook het project waarvan de vrijwilligers de meeste energie krijgen.
  • Tip 6: nodig partners uit
    De belangrijkste stap om maatschappelijk te gaan ondernemen, is misschien wel het uitnodigen van de partners uit wijk. Ik weet nog goed dat ik een partnerbijeenkomst bij een vereniging organiseerde waar op die avond allerlei nieuwe projecten werden geboren. De partners liepen samen met de werkgroep een rondje over het complex en zagen ter plekke de mogelijkheden. Als vereniging doe je er dus goed aan om wijkpartners die een rol kunnen hebben binnen je projecten uit te nodigen. Doe dit samen met de gemeente, die heeft vaak al contact met deze organisaties. Tijdens de partnerbijeenkomst is het zaak dat je als vereniging duidelijk vertelt welke kansen je ziet. Daarna is het goed om in kleine groepen te gaan zitten en van gedachten te wisselen over wie je bent, wat je doet en wat je samen méér kan doen voor een bepaalde doelgroep.
  • Tip 7: betrek je leden
    Bestuurders vragen mij vaak waarom we niet eerst de leden betrekken bij maatschappelijk ondernemen. Het antwoord hierop is heel simpel: omdat je eerst wilt weten welke projecten haalbaar zijn. Hiervoor moet je met partners hebben gesproken. Na de partnerbijeenkomst organiseer je dus een ledenbijeenkomst. Die leidt tot draagvlak en ‘handjes’ bij de uitvoering. Presenteer tijdens de ledenavond de maatschappelijke visie van de club en de projecten en ga daarna in kleine groepen brainstormen. Laat leden zelf kiezen met welk project ze willen meedenken. Aan het eind van de bijeenkomst doe je er goed aan om als bestuur de ruimte te verlaten en de leden een advies te laten formeren voor het bestuur. Dit mogen ze daarna presenteren. Hiermee verhoog je de betrokkenheid.
  • Tip 8: leer van anderen en laat je inspireren
    Er zijn veel mooie initiatieven in het land waar je van kunt leren. Door bij andere verenigingen te kijken, kun je veel nieuwe ideeën opdoen. Maar misschien nog belangrijker: door met andere bestuurders te spreken, kom je er ook achter wat niet werkt. Rotterdam Sportsupport kan zorgen voor de verbinding met een andere club of een voorbeeld geven van een inspirerend initiatief.

 

Meer weten?

Via de thema’s vind je hoe we jouw club kunnen helpen. De thema’s in combinatie met de veelgestelde vragen zorgen ervoor dat je snel antwoord krijgt op jouw vraag. Neem bij interesse en andere hulpvragen contact op met de gebiedsconsulent van jouw vereniging. De gebiedsconsulent of expertconsulent lost samen met jou de hulpvraag op.

Wij staan voor je klaar!

Fragette Jagt

verenigingsconsulent Hoek van Holland, Hoogvliet, Pernis en Rozenburg
Fragette Jagt