Hockeyclub Feijenoord is al een aantal jaren Sportplusvereniging. Dat is een club die de handen ineenslaat met maatschappelijke organisaties om doelen te bereiken die verder gaan dan wat traditionele clubs in huis hebben. Rotterdam kent ook verenigingen zonder dit predicaat en die eveneens proberen méér te bieden dan de reguliere wedstrijden en trainingen voor de bekende doelgroepen.
Tips en ervaringen
Overweegt jouw club ook stappen te zetten op één van deze twee paden? Wil jouw club ook maatschappelijk ondernemen? Lees over de ervaringen en tips van Paul Veldhuijzen, clubmanager bij HC Feijenoord, en Ron de Koning. Hij is vicevoorzitter van Volley Zuid, dat zich sinds begin dit jaar Sportplusvereniging mag noemen.
Waarom zijn jullie verenigingen begonnen met maatschappelijk ondernemen?
Veldhuijzen: “De meeste sportclubs ontstaan uit een passie voor sport. HC Feijenoord is in 2010 opgericht omdat we een passie voor de samenleving hebben. Daarbij is sport voor ons een middel om doelen te bereiken, een middel om grootstedelijke vraagstukken op te lossen. HC Feijenoord zorgt op Zuid bijvoorbeeld voor binding tussen mensen met een lagere en hogere sociaaleconomische status. We werken ook nauw samen met scholen. Zo sporten bij ons kinderen omdat hun school hier verlengde dag-arrangementen of brede-schoolactiviteiten heeft. Sinds kort zijn er ook speciale beweeg- en sportmomenten voor 65-plussers. Zij kunnen bijvoorbeeld aan walking hockey en walking voetbal doen.”
De Koning: “Je bent niet van de ene op de andere dag een vereniging met bijzondere maatschappelijke aandacht. Zoiets ontstáát in de loop der tijd. Vorig jaar trad een nieuw bestuur aan bij Volley Zuid. We stelden ons de vraag: wat voor club zijn wij eigenlijk? Zowel binnen als buiten de club kregen we te horen dat we bekendstaan als een sociale vereniging. De ledensamenstelling is gevarieerd. Maar welke sekse, geaardheid, cultuur of achtergrond leden ook hebben, iedereen bleek zich hier thuis te voelen. De diversiteit leidt ook tot initiatieven die binnen Sportplus passen. Het was voor ons een logische vervolgstap het Sportpluspredicaat aan te vragen.”
Het is mooi om maatschappelijke ambities te hebben. Maar hoe zet je ideeën om in de praktijk?
Veldhuijzen: “Een belangrijke voorwaarde is: draagvlak binnen de club. In de beginjaren waren we een relatief kleine vereniging. Het was gemakkelijk om aan alle leden, ouders en vrijwilligers duidelijk te maken waar we voor staan. Iedereen wist: HC Feyenoord wil met sport ook maatschappelijke problemen oplossen. Inmiddels hebben we bijna 400 leden, van wie tachtig procent jonger dan achttien is. Daardoor is logischerwijs meer uitleg en communicatie nodig. Daarbij helpt het overigens dat het Sportpluscertificaat in de kantine hangt. We tonen het aan mensen, zodat snel duidelijk is dat onze vereniging bruggen wil bouwen.”
De Koning: “Je hebt enthousiaste leden en vrijwilligers nodig. Leden die niet alleen taken uitvoeren, maar ook ideeën aandragen. Toen ons bestuur het idee opvatte een Sportplusvereniging te worden, hebben we dan ook eerst ons licht opgestoken binnen de clubcommissies. We brachten met de commissieleden in kaart wat er allemaal gebeurde binnen de vereniging en wat er bij Sportplus paste.
Nadat het bestuur eenmaal met Rotterdam Sportsupport het certificeringstraject was ingegaan, merkten we dat de resultaten de leden trots maakten. We kregen van Rotterdam Sportsupport bijvoorbeeld de bevestiging dat onze zaken financieel goed op orde waren, we ontvingen van de organisatie ook positieve reacties op onze plannen. En onze leden en vrijwilligers zagen het als een soort verzilvering van wat de club al deed. Het gaf een plus aan de club.
Onze eerste Sportplusactiviteiten? We gaan twee initiatieven uitbreiden waarmee we al waren begonnen. Het gaat om volleybalaanbod voor 4- tot 7-jarigen en om een gezonde sportkantine. Verder hebben we contact met een welzijnsorganisatie in Rotterdam-Lombardijen over gebruik van onze kantine. Willen bijvoorbeeld de plaatselijke bridge- en klaverjasvereniging er actief zijn? Of kookclubs? Ik kan me ook voorstellen dat een jongerencoach tieners uit de wijk meeneemt om een volleybal-clinic te volgen.”
Welke drempels kan je vinden op je pad?
Veldhuijzen: “Ik zeg: volg je hart. Als jouw vereniging denkt er goed aan te doen nieuwe partners, doelgroepen en activiteiten welkom te heten, dóe het dan. Maar tegelijkertijd zeg ik: bezint eer ge begint. De basis moet op orde zijn. Is bijvoorbeeld de financiële situatie stevig genoeg voor iets nieuws? Zijn er voldoende vrijwilligers? HC Feijenoord is gezegend met een tijdelijke gemeentelijke cofinanciering van twee buurtsportcoaches. Zij kunnen hun schouders zetten onder maatschappelijke activiteiten. Maar niet elke vereniging kent die weelde. Tegelijkertijd realiseren we ons dat de subsidie vanwege haar tijdelijke karakter een groot risico vormt voor de continuïteit van onze programma’s.
Wil je de Sportplusstatus halen, dan moet je aan flink wat eisen van Rotterdam Sportsupport voldoen. Niet alleen op financieel en bestuurlijk vlak, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van een veilig sportklimaat. Is jouw club scherp genoeg bij de aanname van vrijwilligers? Heeft iedereen een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)?
Vrijwilligerswerk is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Dat geldt nóg nadrukkelijker voor clubs die maatschappelijk ondernemen en helemáál voor Sportplusverenigingen. Die horen bijvoorbeeld regelmatig financiële stukken naar Rotterdam Sportsupport te sturen. Degene die dat doet binnen jouw club, is weliswaar een vrijwilliger, maar je moet hem of haar als een professional kunnen aanspreken. Dat kan best weleens lastig zijn.”
De Koning: “Ik wijs ook op een onderwerp dat belangrijk is voor elke club, maar nóg meer voor een vereniging die maatschappelijk aan de weg wil timmeren. De boodschap: verdeel de werkzaamheden, zorg voor een goede organisatie en zet op papier wie waarvoor verantwoordelijk is. Zo voorkom je dat de taken terechtkomen op te weinig schouders. Als dan een vrijwilliger ermee stopt, komt de continuïteit in gevaar. Wij proberen een organisatie op te bouwen waarin veel commissies actief zijn en waarin de kennis wordt gedeeld.
Binnen een maatschappelijk actieve vereniging is het ook extra belangrijk dat het bestuur goed zichtbaar is. Communiceer niet alleen via sociale media met leden en vrijwilligers, maar zorg voor persoonlijk contact. Als je iemands beroep of hobby kent, weet je wat zijn interesses zijn en op welk terrein hij de club van dienst zou kunnen zijn. Zo fotografeert een van onze leden in haar vrije tijd en maakt zij foto’s voor onze website.”
Wat heeft Sportplus HC Feyenoord opgebracht?
Veldhuijzen: “Elke sportvereniging kan mensen en middelen gebruiken om doelen te bereiken. Wij merken dat we dankzij het Sportpluscertificaat vlotter communiceren met personen in de publieke sector. Elke vereniging kan beweren maatschappelijk betrokken te zijn. Maar wij hebben een ‘bewijs’: een certificaat dat na een uitgebreide toets is toegekend door een onafhankelijke organisatie.
Verder betekent de Sportplusstatus dat we extra worden ondersteund door Rotterdam Sportsupport. Afgelopen zomer zijn we verhuisd van de Laan van Zuid naar Varkenoord. Daar hebben we te maken met andere accommodatiekosten en gaan we een kantine delen met twee andere clubs. Rotterdam Sportsupport denkt met ons mee in zo’n situatie en heeft ons geweldig ondersteund.”
Wat verwacht je dat Sportplus Volley Zuid gaat brengen?
De Koning: “Nieuwe leden, nieuwe doelgroepen, nieuwe partners en nieuwe clubs die hun activiteiten bij ons willen onderbrengen. En de gezonde sportkantine moet leiden tot meer fitte leden.”
Rotterdam Sportsupport stimuleert en ondersteunt sportverenigingen bij het realiseren van maatschappelijke activiteiten. Een toetsingscommissie bepaalt welke clubs het Sportpluspredicaat ontvangen. Dit toont aan dat de club een gezonde sociale en organisatorische huishouding heeft en succesvolle maatschappelijke activiteiten ontplooit. Kijk hier voor meer informatie.