Volley Zuid: een open en inclusieve sportvereniging

Van 5 tot en met 11 oktober is het LHBTI-themaweek bij Rotterdam Sportsupport. In deze week vragen we aandacht voor LHBTI-acceptatie binnen de Rotterdamse sportverenigingen. We beginnen met een verhaal over Sportplusvereniging Volley Zuid. Aan het woord Michel van Jaarsveld (voorzitter) en Inge Kroes (vertrouwenscontactpersoon).  Wat maakt Volley Zuid een open en inclusieve sportvereniging?

De afkorting LHBTI staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen. Met ruim 350 sportverenigingen in Rotterdam kan de sport een belangrijke rol spelen in de acceptatie van LHBTI’ers. Uit het onderzoek “Grappen moeten kunnen, anders mag niks meer” van Pepijn Geldof over LHBTI-acceptatie bij Rotterdamse sportverenigingen blijkt dat een open klimaat en uitstraling de belangrijkste voorwaarden zijn voor een inclusieve sportvereniging. “Verenigingen zouden het vanuit een intrinsieke motivatie belangrijk moeten vinden dat alle leden het naar hun zin hebben,” stelt Geldof. “Daarnaast kunnen verenigingen het zien als kans om hun leden te behouden en om nieuwe leden te binden. Je merkt dat bestuurders het vaak een ‘groot ding’ vinden om iets rondom LHBTI-acceptatie te doen. Maar door alleen al uit te stralen een open vereniging te zijn, zonder daarbij apart verschillende doelgroepen te benoemen, kan een begin zijn.”

Respect

Inge Kroes is als vertrouwenscontactpersoon (VCP) bij Volley Zuid begaan met het thema LHBTI-acceptatie. Zij stelt in het onderzoek dat het bij de Rotterdamse volleybalclub een vanzelfsprekendheid is dat iedereen mag zijn wie die is, in de breedste zin van het woord. “We vertegenwoordigen alle lagen van de bevolking en iedereen behandelt elkaar met respect. Dat vind ik het mooiste aan onze vereniging.”  
Michel van Jaarsveld is de voorzitter van Volley Zuid. In het onderzoek pleit hij ervoor dat sportclubs diversiteit moeten omarmen en geen groepen moeten uitsluiten. “Een sportvereniging moet de gedachte hebben dat het een veilige plek is om je kind te laten sporten. Dat kinderen bij jouw club willen sporten, omdat jij uitdraagt dat echt iedereen welkom is. Ook de LHBTI-doelgroep.”    

“We vertegenwoordigen alle lagen van de bevolking en iedereen behandelt elkaar met respect. Dat vind ik het mooiste aan onze vereniging.”  

– Inge Kroes –

Rol bestuur

Verenigingsbestuurders hebben, samen met de trainers/coaches en de VCP, een belangrijke rol bij de invulling van een veilig sportklimaat. Een eerste stap hierbij is dat zoveel mogelijk trainers/coaches in het bezit zijn van een VOG-verklaring. Naast het hebben van gedragsregels en een waarden en normen-beleid op papier, is de implementatie ervan nog belangrijker. Zo wordt wat is afgesproken ook daadwerkelijk nagekomen en zie je het beleid terugkomen in het gedrag van vrijwilligers en leden.
Geldof: “Het is de rol van het bestuur om deze waarden en normen te expliciteren en deze vervolgens te communiceren, zodat deze bij alle leden, trainers/coaches en vrijwilligers bekend zijn. Het begin van het seizoen wordt, net als een ALV (Algemene Ledenvergadering) of een trainersbijeenkomst, gezien als een moment om deze waarden en normen nog eens toe te lichten in de aanwezigheid van de VCP. Een veilig sportklimaat is een gezamenlijk proces waarbij iedereen zijn/haar verantwoordelijkheid moet nemen. Herhaling van de boodschap is hierbij belangrijk.”
Van Jaarsveld heeft bij Volley Zuid een VCP’er die hem uitlegt wat voor werkzaamheden ze doet. Op deze manier weet de preses wat er speelt binnen de vereniging op het gebied van veilig sportklimaat. “Voor het bestuur is het met name belangrijk dat je zichtbaar bent voor ouders,” aldus Van Jaarsveld. “Bij traditionele verenigingen zijn bestuurders qua leeftijd meestal nog wat ouder. Wij kiezen ervoor om niet een typisch bestuur te zijn. Wij willen midden in de vereniging staan en daarmee voor iedereen ook makkelijker aanspreekbaar zijn. Dat is voor dit onderwerp heel belangrijk. We zullen altijd proberen om als bestuur ons gezicht te laten zien.”

Rol vertrouwenscontactpersoon 

Zoals hierboven benoemd heeft de VCP een belangrijke rol bij de invulling van een veilig sportklimaat. De VCP kan volgens Geldof de schakel zijn tussen leden, trainers/coaches en het bestuur. “Het bestuur maakt beleid en gedragsregels en de VCP is een luisterend oor voor leden en de vrijwilligers. Uit het onderzoek blijkt dat de VCP in een ideale situatie ook de trainers/coaches kan ondersteunen bij het bespreekbaar maken en het signaleren van onveilige situaties. Maar dit staat op dit moment niet per se in de functie van een VCP’er. Het is heel belangrijk dat de VCP goed zichtbaar en bereikbaar is voor alle leden en trainers/coaches. Dit kan bijvoorbeeld door de VCP te introduceren bij de jaarlijkse ALV, aan te laten sluiten bij trainersavonden of door de contactgegevens duidelijk op de website te vermelden.”
Rotterdam Sportsupport adviseert VCP’ers om een kort introductiefilmpje te maken en deze vervolgens te delen in alle WhatsApp-groepen met ouders en/of jeugdleden en te plaatsen op de website.
Volley Zuid maakt trainers al aan het begin van het seizoen bewust van hun rol. Kroes: “Ik probeer bij de trainers heel erg in te zetten op bewustwording. Als ze zich bewust zijn van hun gedrag en handelingen, dan kunnen ze ook beter signalen opvangen. Ook proberen we het bij zoveel mogelijk ouders de rol van de VCP onder de aandacht te brengen. Als iemand ergens mee worstelt, is er altijd wel iemand zegt: je kan dit met de VCP bespreken. De laagdrempeligheid, de vanzelfsprekendheid: dat werkt bij ons.”

Rolmodellen 

En dan zijn er nog de rolmodellen. Deze persoon wordt binnen de eigen verenigingen gezien als middel om bij te dragen aan een inclusievere sportvereniging voor LHBTI’ers. “Als andere leden zien dat het ‘normaal’ is om een andere seksuele voorkeur te hebben en het wordt geaccepteerd, dan kan dit een stimulans zijn voor anderen,” aldus Geldof. “De aanwezigheid van een rolmodel met wie LHBTI’ers zich kunnen identificeren, draagt bij aan het ‘normaal’ gevonden worden en uiteindelijk ook aan het doorbreken van de heteronormatieve norm.”

“In hogergeplaatste teams, zeker bij de mannen, hebben we heel veel ‘roze’ spelers. Die voelen zich daar ook prima bij. Ik denk dat dat een heel mooi voorbeeld is dat je de jeugd kan geven. Als je als jeugdlid hiermee worstelt en je ziet die ‘roze’ spelers als voorbeeld, dan kan dat een stimulans zijn. Dat je denkt: ik voel me veilig genoeg om ervoor uit te komen.” 

– Michel van Jaarsveld –

Heb je vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Pepijn Geldof via p.geldof@rotterdamsportsupport.nl of bel naar 010-24 29 315. De scriptie kun je hier downloaden of door te klikken op de button in het informatiemenu. Heb je vragen over het thema LHBTI-acceptie? Neem bij interesse en andere hulpvragen contact op met de gebiedsconsulent van jouw vereniging.